Co oznacza słowo Abba?

Choć prawdopodobnie nikt z czytających ten artykuł na włada językiem aramejskim to z pewnością już od najmłodszych lat może pochwalić się znajomością jednego aramejskiego słowa, którym jest Abba. Oczywiście poznaliśmy je poprzez lekturę lub słuchanie Nowego Testamentu. Ale co tak naprawdę oznacza to słowo i kto go używał i używa? Na te pytanie odpowiemy sobie w tym tekście. Z racji ogromnej pojemności tego tematu  oraz określonej ilości miejsca ograniczymy się do podania tylko najistotniejszych informacji.

Aby poprawnie zrozumieć znaczenie słowa abba należy odnieść go do hebrajskiego terminu aw co oznacza ,,ojcze’’ lub ,,ten ojciec’’. Słowo to w Nowym Testamencie pojawia się trzykrotnie. Po raz pierwszy na kartach Ewangelii wg św. Marka: ,,I mówił: «Abba, Ojcze, dla Ciebie wszystko jest możliwe, zabierz ten kielich ode Mnie! Lecz nie to, co Ja chcę, ale to, co Ty [niech się stanie]!»’’ (Mk 14,36). Kolejne dwa zastosowania mają miejsce w nauczaniu św. Pawła. Najpierw poucza nas, że ,, Nie otrzymaliście przecież ducha niewoli, by się znowu pogrążyć w bojaźni, ale otrzymaliście ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: «Abba, Ojcze!»’’(Rz 8,15), a następnie dowodzi, iż ,, na dowód tego, że jesteście synami, Bóg wysłał do serc naszych Ducha Syna swego, który woła: Abba, Ojcze!’’ (Ga 4,6).

Słowo Abba, zdaniem wielu biblistów, w istocie swej jest zwrotem pełnym serdeczności, możliwym do zastosowanie tylko w przypadku wielkiej zażyłości. Czasami to słowo tłumaczy się polskim ,,tatusiu’’. Zwolennicy tej teorii są zdania, iż Abba pochodzi z języka nieformalnego czy wręcz dziecięcego. Część językoznawców sprzeciwia się jednak tej teorii wskazując, że czasem używano tego terminu na określenie osób cieszących się ogromnym autorytetem oraz przywódców duchowych. Warto dodać, iż abba nie stało się archaizmem ale znalazło zastosowanie we współczesnym języku hebrajskim i jego znaczenie to… tatuś.

W kontekście naszego zbawienie nie jest ważne w jaki sposób należałoby precyzyjnie przetłumaczyć to słowo. Istotą jest to, że Jezus używając go odkrywa przed nami zupełnie nową rzeczywistość. Ukazuje całkowicie nową relację, która istnieje pomiędzy Bogiem Ojcem a Synem. Dla nas krzepiącymi są słowa św. Pawła, którzy odwołując się do naszego przybranego synostwa stwierdza, że cieszymy się u Ojca takimi względami jak Chrystus więc, również mamy mówić do Boga Abba.